Pomysły na ciekawe zabawy z tekstem literackim
W ostatnich latach coraz więcej mówi się o licznych zaletach codziennego czytania dzieciom. Taki rodzaj aktywności niezwykle intensywnie stymuluje ich rozwój, m.in. rozbudza ciekawość świata, rozwija wyobraźnię, pamięć, mowę, wrażliwość moralną oraz pozwala poznać, nazwać i zrozumieć emocje swoje, jak i innych osób.
Wspólne czytanie pogłębia też więź rodzica i dziecka. W wielu domach taki rodzaj spędzania czasu wolnego wpisał się w stały harmonogram dnia. Rodzice zaczynają czytać już kilkudniowym maluchom, stopniowo wyrabiając u nich pozytywne nawyki. Z czasem wspólne czytanie można urozmaicić poprzez zabawy z tekstem literackim, które wspomagają recepcję utworu.
Malowanie utworu
Do tej zabawy najlepiej wybrać wiersz przedstawiający coś nieoczywistego, np. element przyrody czy pogodę.
Po przeczytaniu utworu prosimy dziecko, by namalowało to, co wyobraziło sobie podczas jego słuchania. Nie ingerujemy w jego pracę. Czytamy wiersz tyle razy, ile dziecko będzie potrzebowało. Rodzic także może malować – będzie to doskonały wstęp do rozmowy na temat wartości literatury, w tym właśnie różnic w jej odbiorze i interpretacji.
Teatrzyk paluszkowy
Przygotowujemy inscenizację wybranego utworu (będzie łatwiej z tekstem zawierającym dialogi). Jej wygląd zależy wyłącznie od nas – przygotowujemy scenariusz lub improwizujemy (ważne by zachować sens utworu). Aktorzy to nasze palce. Możemy dorysować im buźki, przyodziać w rekwizyty, np. wykonaną z papieru koronę czy krawat z włóczki. Sceną może być blat stołu, oparcie kanapy czy kartonowe pudełko. Warto nagrać naszą inscenizację – zostanie piękna pamiątka.
Metoda odwróconych pytań
Chcąc sprawdzić stopień zrozumienia i zapamiętania utworu często zadajemy dziecku mnóstwo pytań. Z czasem taki rodzaj pracy z tekstem staje się mało efektywny i nużący. Metoda odwróconych pytań pozwala bardziej zaangażować i zaciekawić dziecko. Tym razem to ono zadaje pytania. Żeby je przygotować i wiedzieć czy nasze odpowiedzi są poprawne musi wcześniej uważnie wysłuchać czytanego tekstu.
Inne zakończenie
Po przeczytaniu wybranego utworu, próbujemy wspólnie wymyślić do niego inne zakończenie. Im bardziej zaskakujące i rozbudowane, tym lepiej.
Naśladowanie tekstu
Ta zabawa przeznaczona jest dla młodszych dzieci. Podczas czytania utworu, wspólnie z maluchem staramy się przedstawiać jego treść przy pomocy gestów i dźwięków. Na przykład, gdy bohater idzie przez las, możemy palcami naśladować jego wędrówkę, dodając wyrazy dźwiękonaśladowcze „tup, tup”. W stawie pływają ryby – gestem pokazujemy ruch rybek i dodajemy „plum, plum”. Podczas czytania nie spieszymy się, robimy odpowiednio długie pauzy.
Zagadki słowne
Zadanie polega na podaniu trzech cech bohatera lub przedmiotu występującego w tekście. Kolejny uczestnik próbuje odgadnąć kogo lub co mieliśmy na myśli. Następnie zamieniamy się rolami.
Pantomima
Po przeczytaniu utworu każdy z uczestników wybiera jedną postać (nie mówi innym jaką). Zadanie polega na przedstawieniu jej sylwetki wyłącznie za pomocą gestów i mimiki twarzy. Pozostali uczestnicy próbują rozwiązać zagadkę.
Okładka
Czytamy dziecku wybrany utwór literacki. Celowo nie pokazujemy mu okładki ani ilustracji (wybraną pozycję możemy włożyć w inną książkę lub gazetę). Następnie prosimy dziecko, by przy pomocy dowolnej techniki plastycznej stworzyło okładkę. Porównujemy ją z oryginałem. Dyskutujemy na temat różnic w odbiorze tekstu.
pedagog Klaudia Sokołowska-Baryś dla Marioinex Edukacja